W Centrum Edukacyjnym IPN Przystanek Historia dyskutowano na temat nowej perspektywy, jaka otwiera się w ocenie wydarzeń historycznych w kontekście zapisków bp Józefa Gawliny, biskupa polowego Wojska Polskiego. Za ich opracowanie odpowiadał ks. prof. Jerzy Myszor.
W dyskusji wzięli udział prof. Jan Żaryn i dr Sebastian Rosenbaum.
Opublikowane dzienniki śląskiego kapłana to zapiski z lat 1939-1945. Zeskanowanie, przepisanie i opracowanie materiału zajęło 4 lata. – Całość można podzielić na dwie zasadnicze części. Pierwsza to fragment do października 1939, który został spisany post factum. To streszczenie wydarzeń od 1 września 1939 roku. Druga część to notatki sporządzane z dnia na dzień. Niestety musieliśmy się podczas pracy zmagać z kilkoma problemami, m.in. bardzo brzydkim charakterem pisma biskupa. Trzeba pamiętać, że notatki były sporządzane w warunkach polowych i to dodatkowo wpływało na ich czytelność – wyjaśnił ks. prof. Myszor.
– Trzeba przyznać, że niektóre fragmenty czyta się trochę jak książkę adresową: wymienione są godziny i nazwiska – wtrącił dr Rosenbaum. – To nie jest literatura piękna, tylko literatura faktu. Stąd jej ogromna wartość, bo są to refleksje nad tu i teraz, spisywane po rozmowach. To świadectwo spisane z punktu widzenia bardzo specyficznego świadka wydarzeń – przyznał ks. prof. Myszor. – Takie zapiski są dla historyków wielką sprawą. Dołączają do kolekcji polskich źródeł opisujących XX wiek. Nie waham się zestawić ich z "Pro memoria" kard. Stefana Wyszyńskiego. Nazwałbym je zapisem wkładu ludzi Kościoła w walce o polską niepodległość – dodał prof. Jan Żaryn.
Wdzięczność za publikację wyraził obecny na spotkaniu abp Wiktor Skworc. – Dziękujemy za odkrycie prawdy o człowieku – zwrócił się do ks. prof. Myszora metropolita katowicki. – Bp Gawlina w swoim życiu zawsze starał się być sługą prawdy – podkreślił.
"In viam pacis. Dziennik Biskupa Polowego Wojska Polskiego 1939-1945" to kolejny tom z serii "Źródła do dziejów Kościoła katolickiego na Górnym Śląsku". Dotąd ukazały się m.in. opracowania dotyczące pielgrzymek śląskich do Ziemi Świętej czy bł. ks. Józefa Czempiela.
MSP